Hafızasız bir toplum olduğumuzdan yakınırız hep. Öyle ya televizyonlarımızdan haber bültenlerinde akıp geçiyor katliam görüntüleri. Adorno "Auschwitz'den sonra yaşam yaşamıyor" demişti, biz ise Felluce katliamını televizyonlardan naklen izledikten sonra hâlâ yaşamaya devam ediyoruz bir şekilde.
Görsel bir çağda olduğumuz ise yadsınamaz bir gerçek. Görsel kimlikler modasından kendimize kimlik beğeniyoruz, görselliğe sığınarak kişisel ve toplumsal tarihimizi koruyoruz. Hangimizin evinde bir aile albümü yok ki? O aile albümlerinin tozunu aldıkça kişisel geçmişimizin izlerini aralıyoruz.
Oysa bir yandan sanat yaşanılanların, olup bitenlerin özetini tutmaya, tarihi ve belleğimizi kazımaya uğraşıyor. Geçici bir görsellikten öte belleğimizi kazıyan önemli bir alan da belgeseller.
"Açın Pencerenizi, İçeri Dünya Dolsun!" sloganını şiar edinen 8. Uluslararası 1001 Belgesel Film Festivali 2 Mart Çarşamba günü başladı. Sekiz yıldır gerçekleştirilen festival bu yıl daha geniş katılımla "toplumsal aile albümümüzün" tozunu almak konusunda kararlı.
Açılış filmi olarak, festivale şahsen de katılan Fransız yönetmen Thomas Balmes'in, Hotel Bosnia - Bosna Oteli adlı filmi gösterildi. Film, Bosna Savaşı'na Birleşmiş Milletler askeri olarak katılan Kenya'nın Samburu savaşçılarının Batı'ya ve savaşa bakışını anlatıyor.
Festival Fransız Kültür Merkezi ile yeni açılan film gösterim mekânlarından biri olan Yunanistan Başkonsolosluğu Salonu'nda gerçekleştirilecek. Gösterimler Fransız Kültür Merkezi'nde 10:00 - 21:00, Yunanistan Başkonsolosluğu Salonu'nda ise 10:00-18:00 saatleri arasında yapılacak. Venezuela'dan Çin'e 1001 iklim ve coğrafyadan gelen belgesel filmler ücretsiz izlenebilecek.
Festival kapsamında belgesel film gösterimlerinin yanı sıra Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sinema Televizyon Merkezi, Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi ve Fotografevi'nde paneller, sergiler, saydam gösterileri, söyleşiler gerçekleştirilecek.
Yüzlerce yerli ve yabancı belgesel filmin başvurduğu 8. Uluslararası 1001 Belgesel Film Festivali'nde yeni filmlerin yanı sıra sinema tarihinin ustaları; Jean-Luc Godard, Alain Renais, Chris Marker, Eric Rohmer, Agnes Varda, Joris Ivens, Johan van der Keuken gibi yönetmenlerin belgesellerinden örnekler de yer alıyor.
Festival, bu yıl da belgesel sinema alanından onlarca yerli yabancı konuğa ev sahipliği yapıyor. Belgesel Sinemacılar Birliği'nin de üyesi olduğu Avrupa Belgesel Sinemacılar Ağı (EDN-European Documentary Network) Başkanı Ike Bertels bu yıl festivale ikinci kez konuk oluyor. Ike Bertels ve dünyanın en büyük belgesel film festivali olan IDFA - Amsterdam Belgesel Film Festivali Başkan Yardımcısı Adriek van Nieuwenhuyzen, Nurdan Arca ile birlikte "Avrupa'da Belgesel Film Yapımı ve IDFA" konulu bir söyleşi gerçekleştirecek.
1001 Belgesel Film Festivali, bu yıl 1001 Gece Masalları'nın topraklarından filmler ağırlıyor. İran Genç Sinemacılar Birliği'nden Mohammad Afarideh ve Massoud Bahkshi "İran'da Belgesel Sinema" konulu söyleşiye katılacaklar.
Fransa Belgesel Sinemacılar Birliği (ADDOC) Başkanı Anne Toussaint ve Başkan Yardımcısı Pascaline Simar, Enis Rıza ile birlikte belgesel sinemacıların manifestosu üzerine "İki Ülke İki Manifesto, Fransa ve Türkiye'de Belgesel Sinema" adlı bir panel gerçekleştirilecek.
Festival kapsamında6 Mart Pazar günü gerçekleştirilecek olan 8. Uluslararası Belgesel Sinemacılar Konferansı'nın bu yılki konferans konusu "Oryantalizm ve Belgesel Sinema". Çağımızın en yakıcı konularından bir olan "Oryantalizm" bu kez de yurt dışından ve Türkiye'den akademisyenlerin ve belgesel sinemacıların gözüyle ele alınacak. Konferansın konukları arasında, oryantalizm ve Doğu-Batı ilişkileri üzerine uzmanlaşmış yaşayan en önemli araştırmacılardan Prof. Dr. Aijaz Ahmad yer alıyor. Yeni Delhi Jawaharlal Nehru Universitesi -ve Kanada York Üniversitesi başta olmak üzere çeşitli üniversitelerde ders veren Prof. Dr. Aijaz Ahmad, konferansa ODTÜ öğretim üyesi Prof. Dr. Ahmet Tonak ile birlikte katılacak. Konferans 11.00-18.00 saatleri arasında Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sinema Televizyon Merkezi'nde halka açık olarak gerçekleştirilecek.
Festival 6 Mart'a kadar sürecek. Film gösterimleri Fransız Kültür Merkezi ve Yunanistan Başkonsolosluğu Salonu'nda gerçekleştiriliyor. Tüm gösterimler ücretsiz. Belgesel Sinemacılar Birliği hepimizi aile albümü başında toplanmaya çağırıyor. Ne dersiniz?
* Marcelo Andrade Arreaza, 2004, Venezuela
